Poradnik

Temat, który możemy także określić jako współczesne niewolnictwo jest jednym z najbardziej okrutnych rodzajów przestępczości zorganizowanej i mimo podejmowania wielu działań ukierunkowanych na przeciwdziałanie temu procederowi w dalszym ciągu jest dużym problem. Ponadto, z uwagi na bardzo złożony charakter, jest to przestępstwo niezwykle trudne do wykrycia i udowodnienia a przestępcy ciągle szukają nowych sposobów na werbowanie kolejnych ofiar.

Obecnie obserwuje się zmianę jeżeli chodzi o formę najczęściej popełnianych przestępstw związanych z handlem ludźmi. Do tej pory zdecydowanie przeważało wykorzystanie seksualne (wykorzystanie osób do prostytucji, w przemyśle pornograficznym), natomiast od 2016 roku obserwuje się, iż większość przypadków związana jest z wykorzystaniem do pracy przymusowej. Wiele osób chcących poprawić swoją sytuację życiową decyduje się na szukanie pracy poza granicami kraju, gdzie stają się ofiarami nieuczciwych osób zajmujących się wyzyskiem, handlem ludźmi. Polska z racji swojego położenia, dobrej sytuacji gospodarczej i szeregu perspektyw stanowi atrakcyjne miejsce dla osób nie tylko z państw sąsiednich takich jak Ukraina czy Białoruś ale także innych państw jak Rumunia, Bułgaria, czy też państw z dalekiego Wschodu, takich jak Wietnam bądź Nepal.

PRZED WYJAZDEM DO PRACY

• uzyskaj informację z oficjalnego źródła (np.: ambasady kraju do którego się udajesz) jakich dokumentów potrzebujesz aby tam żyć, mieszkać i pracować czy uczuć się, dopełnij wszelkich formalności (sprawdź czy masz wszystkie konieczne dokumenty i ewentualne pozwolenia, zgromadź też inne konieczne do podjęcia pracy dokumenty np.: zaświadczenia potwierdzające Twoje kwalifikacje zawodowe),

• ubezpiecz się od następstw nieszczęśliwych wypadków czy chorób, 

• zrób kserokopię paszportu, dowodu osobistego, wiz, pozwolenia na pracę, umowy o pracę i zostaw bliskim (osobom, którym ufasz). Dołącz do dokumentów aktualną fotografię, upewnij się, że Twój pracodawca istnieje, dowiedz się o nim jak najwięcej, zdobądź jego adres i sprawdź czy nie jest on fikcyjny, wykorzystując do tego np. dostępne w Internecie mapy. Postaraj się uzyskać numer telefonu przyszłego pracodawcy, zadzwoń do Niego i wypytaj o interesujące Cię zagadnienia,

• uzyskaj także nazwiska i adresy osób, z którymi wyjeżdżasz i pozostaw tą informację swoim bliskim,

• poszukaj także informacji o pośredniku, z którego usług korzystasz w internecie, na forach internetowych, wypytaj znajomych i rodzinę, może ktoś już korzystał z jego usług,

• dokładnie czytaj wszystkie dokumenty, które pokazuje Ci pośrednik, zwłaszcza te, które masz podpisać. Jeśli czegoś nie rozumiesz – PYTAJ!

• nie podpisuj dokumentu, którego treści nie rozumiesz!

• ustal, że będziesz informował/a swoich bliskich o zmianach adresu i miejsca pracy,

• ustal także częstotliwość kontaktów telefonicznych z bliskimi (osobami, którym ufasz) np. raz w tygodniu o określonej porze. Ustalcie hasło, którym się posłużysz w razie ewentualnych kłopotów i niemożności powiedzenia tego wprost przez telefon, np. przekaż pozdrowienia dla kogoś, kto w rzeczywistości nie istnieje. Jeśli kontaktujesz się przez Internet nie dopuść do tego, aby ktokolwiek znał hasło dostępu do Twojej poczty elektronicznej czy komunikatorów internetowych,

• pozostaw swoim bliskim numer Twojego konta bankowego, aby w sytuacji kryzysowej mieli możliwość zasilenia go środkami pieniężnymi.

Dla własnego bezpieczeństwa wyjeżdżając za granicę, zabierz ze sobą:

• ważny dokument tożsamości – dowód osobisty, paszport,

• ilość gotówki, która pozwoli Ci przeżyć do najbliższej wypłaty i ewentualnie zakupić bilet powrotny do Polski, nie informuj nikogo o środkach pieniężnych przygotowanych przez Ciebie na wypadek sytuacji kryzysowej,

• kartę płatniczą – nigdy nie naklejaj na niej karteczki z numerem PIN. Dowiedz się też, pod jaki numer możesz zadzwonić, aby zablokować kartę w razie kradzieży oraz czy wypłaty z bankomatów za granicą są bezpłatne,

• adres i numer telefonu najbliższej polskiej placówki dyplomatycznej,

• słownik lub rozmówki, jeśli nie jesteś pewny swoich umiejętności językowych,

• numer telefonu Poland Direct obowiązujący w kraju, do którego wyjeżdżasz (rozmowa telefoniczna na koszt odbiorcy, automatyczna sekretarka mówi po polsku), korzystanie z tej usługi w publicznych automatach dla rozpoczęcia połączenia wymaga użycia monety lub karty telefonicznej,

• kartkę z ważnymi telefonami (warto ją włożyć np. do portfela) – m.in. z numerami stowarzyszeń i organizacji pomocowych czy też numer osoby, którą należy powiadomić w nagłych sytuacjach,

• odpowiedni zapas zażywanych leków, które potrzebne ci będą do prawidłowego funkcjonowania na miejscu,

Zadbaj także o swoje bezpieczeństwo w trakcie samego dojazdu do swojego nowego miejsca pracy!

• osoby zwerbowane do handlu ludźmi zazwyczaj mają zapewniony transport przez sprawców do którego wykorzystywane są zazwyczaj prywatne samochody osobowe czy też busy. Otrzymują tzw. „pakiety podróżne” na które składają się bilety na przejazd, pieniądze, czasem dokumenty, oczywiście fałszywe, które to po dotarciu do celu są im odbierane – koniecznie zwróć na to uwagę!

• jeżeli dojazd do miejsca pracy zapewnia pośrednik czy też przyszły pracodawca postaraj się o mapę z trasą dojazdu do miejsca docelowego i w trakcie podróży monitoruj sam jej przebieg, powinna mieć ona najbardziej optymalny przebieg i prowadzić prosto do celu – jeżeli jest inaczej powinno to wzmóc Twoją czujność,

• korzystaj tylko z własnych produktów spożywczych, pilnuj żeby nie maiły do nich dostępu inne osoby z którymi podróżujesz,

• ważne może być również samo zachowania osób odpowiedzialnych za przejazd do miejsca Twojej przyszłej pracy, zwróć uwagę czy jest ono naturalne i nie wzbudza Twoich obaw i podejrzeń.

ZA GRANICĄ

Jeżeli twojemu zdrowiu lub życiu zagraża niebezpieczeństwo, jesteś ofiarą szantażu czy tez gróźb – nie zwlekaj i jak najszybciej skontaktuj się z Policją lub organizacjami pozarządowymi pomagającymi imigrantom i pracownikom migracyjnym.

Jeśli masz kłopoty możesz także zwróć się do najbliższej placówki dyplomatycznej:

• utraciłeś dokumenty, po sprawdzeniu Twojej tożsamości otrzymasz paszport blankietowy umożliwiający powrót do kraju,

• zostałeś zatrzymany lub aresztowany – zadba abyś był nie gorzej traktowany niż obywatel kraju w którym przebywasz, powiadomi Twoją rodzinę o aresztowaniu,

• może dostarczyć Ci listę adwokatów rekomendowanych przez polską placówkę dyplomatyczną (koszty wynajęcia adwokata pokrywasz sam),

• potrzebujesz skontaktować się z organizacjami bezpłatnie oferującymi pomoc i wsparcie ofiarom handlu, wymuszonej prostytucji; adresy niektórych z nich uzyskasz od polskiego konsula w kraju, w którym przebywasz,

• gdy utraciłeś pieniądze konsul może:
  - pośredniczyć w skontaktowaniu Cię z rodziną lub przyjaciółmi w Polsce,
  - w uzasadnionych przypadkach, jeżeli nie ma innych możliwości przekazania pieniędzy, wypłaci kwotę jaka została wpłacona przez rodzinę czy znajomych na konto Ministerstwa Spraw Zagranicznych w Warszawie,
  - w uzasadnionych przypadkach udzielić pomocy finansowej w wysokości umożliwiającej powrót do kraju o ile potrzebujący zobowiąże się do jej zwrotu.

PAMIĘTAJ!

- masz prawo do wyboru swojego miejsca zamieszkania i swobodnego poruszania się,

- nie możesz być zmuszany do pracy i wykonywania usług wbrew własnej woli,

- masz prawo do obrony swoich praw!